โสฬสปัญหา ตอนที่ 2

โสฬสปัญหา ตอนที่ 1
โสฬสปัญหา ตอนที่ 2

สมัยนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้า แวดล้อมด้วยพระภิกษุสงฆ์ ทรงแสดงธรรมแก่ภิกษุทั้งหลายอยู่ประหนึ่ง ราชสีห์บันลืออยู่ในป่าฉะนั้น

อชิตมาณพได้เห็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระรัศมี เรื่อเรื่องเหลืองอ่อน บริบูรณ์ดังดวงจันทร์วันเพ็ญ ได้เห็นพระอวัยวะอันบริบูรณ์ อชิตมาณพมีความร่าเริง ยืนอยู่ ณ ที่ควรข้างหนึ่ง ได้ทูลถามปัญหาด้วยใจว่า

ขอพระองค์จงตรัสบอกอ้าง (ชาติ) อายุ โคตร พร้อมทั้งลักษณะ และขอให้ตรัสบอกถึงความสำเร็จในมนต์ทั้งหลายแห่ง อาจารย์ของข้าพระองค์เกิด อาจารย์ของข้าพระองค์ยอมบอกมนต์แก่ศิษย์มีประมาณเท่าไร พระเจ้าข้า

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ก็พราหมณ์ผู้เป็น อาจารย์ของท่านนั้นมีอายุร้อยยี่สิบปี ชื่อพาวรีโดยโคตรลักษณะในกายมีสามประการ เรียนจบไตรเพท ในตำราทำนายมหาปุริสลักษณะคือ คัมภีร์ อิติหาส พร้อมทั้งคัมภีร์ นิฆัณฑุศาสตร์ และเกฏุกศาสตร์ ถึงซึ่งความสำเร็จในธรรมแห่งพราหมณ์ของตน ย่อมบอกมนต์ แก่ มานพ ๕๐๐

อชิตมาณพทูลถามว่า ข้าแต่พระองค์ผู้สูงสุดกว่านรชน ขอพระองค์จงค้นคว้า ลักษณะทั้งหลายของพราหมณ์พาวรี อย่าให้ข้าพระองค์มีความสงสัยเกิด

พราหมณ์พระองค์เจ้าตรัสว่า ดูก่อนมานพพราหมณ์พาวรีนั้นย่อมปกปิดมุขมณฑล (หน้า) ด้วยชีวหาได้ มีอุณาโลมชาติในระหว่างคิ้ว มีคุยหฐานอยู่ในฝัก ท่านจงรู้อย่างนี้เถิด

ชนทั้งปวงไม่ได้ยินใครๆ ผู้ถามเลย ได้ฟังปัญหาที่พระผู้มีพระภาคเจ้าพยากรณ์แล้ว คิดพิศวงอยู่เกิดความโสมนัส ประนมอัญชลี (สรรเสริญ) ว่า พระผู้มีพระภาคเจ้า เป็นอะไรหนอ เป็นเทวดา หรือ เป็นพรหม หรือเปนท้าวสุชัมบดีจอมเทพ เมื่อปัญหาอันผู้ถามด้วยใจ ไฉนมาแจ่มแจ้งแก่พระผู้มีพระภาคเจ้าได้

อชิตมาณพทูลถามด้วยใจต่อไปว่า ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ท่านพระหมณ์พาวรีถามถึงธรรมเป็นศีรษะ และธรรมเป็นเหตุให้ศีรษะตกไป ขอพระองค์ตรัสพยากรณ์ข้อนั้น กำจัดความสงสัยถึงข้าพระองค์ผู้เป็นฤาษีเสียเถิด

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสพยากรณ์ว่า อวิชชาชื่อว่าธรรมเป็นศีรษะ วิชชาประกอบด้วย ศรัทธา สติ สมาธิ ฉันทะและวิริยะ ชื่อว่าเป็นธรรมเครื่องให้ศีรษะตกไป

ลำดับนั้น อชิตมาณพมีความโสมนัสเป็นอันมาก เบิกบานใจ กระทำหนังเสือเหลือง เฉวียงบ่าข้างหนึ่ง หมอบลงแทบบาทยุคล ด้วยเศียรเกล้า กราบทูลว่า ข้าแต่พระองค์ผู้นิรทุกข์ ผู้มีพระจักษุ พราหมณ์พาวรีผู้เจริญ มีจิตเบิกบาน ดีใจพร้อมด้วยศิษย์ทั้งหลาย ขอไหว้พระยุคลบาท

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนมาณพ พราหมณ์พาวรีพร้อมด้วยศิษย์ทั้งหลาย จะเป็นผู้ถึงความสุขเถิด ถึงแม้ท่านก็จงเป็นผู้ถึงความสุข จงเป็นอยู่สิ้นกาลอยู่สิ้นกาลนานเถิด

อชิตมาณมีโอกาส นั่งลงประนมอัญชลีทูลปัญหาแรกแก่พระตถาคต ณ ที่นั่งฉะนี้แล

>>> อชิตมาณพปัญหาที่ ๑
>>> ติสสเมตเตยมาณพปัญหาที่ ๒
>>> ปุณณกมาณพปัญหาที่ ๓
>>> เมตตคูมาณพปัญหาที่ ๔
>>> โธตกมาณพปัญหาที่ ๕
>>> อุปสีวมาณพปัญหาที่ ๖
>>> นันทมาณพปัญหาที่ ๗
>>> เหมกมาณพปัญหาที่ ๘
>>> โตเทยยมาณพปัญหาที่ ๙
>>> กัปปมาณพปัญหาที่ ๑๐
>>> ชตุกัณณีมาณพปัญหาที่ ๑๑
>>> ภัทราวุธมาณพ ปัญหาที่ ๑๒
>>> อุทยมาณพปัญหาที่ ๑๓
>>> โปสาลมาณพปัญหาที่ ๑๔
>>> โมฆราชมาณพปัญหาที่ ๑๕
>>> ปิงคิยมาณพปัญหาที่ ๑๖

รวบรวมจาก : หอมรดกไทย