กัณฑ์ฉกษัตริย์

กัณฑ์ฉกษัตริย์
สาระน่ารู้สู่ผู้สดับ

คำว่า “ฉ” หรือ ฉะ แปลว่า “๖” (หก) ฉกัษตริย์ประดับด้วยคาถา ๓๖ พระคาถา เป็นพระนิพนธ์ใน สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร

เพลงประจำกัณฑ์ คือ เพลง “ตระนอน”ประกอบ กิริยานอนหลับใหลของกษัตริย์ ๖ พระองค์ เมื่อได้ทรงพบกัน

ข้อคิดจากกัณฑ์ฉกษัตริย์

การให้อภัย สามารถลบรอยร้าวฉานและความบาดหมางทั้งปวง ก่อให้เกิดสันติสุข

เนื้อความโดยย่อกัณฑ์ฉกษัตริย์

พระชาลี ทรง ช้างปัจจัยนาเคนทร์ เป็นทัพหน้า เสด็จถึงเขาวงกตก่อนเพื่อเตรียมรับเสด็จพระเจ้ากรุงสญชัย
เมื่อ พระเจ้ากรุงสญชัย เสด็จถึงเขาวงกต ทรงพระดำริว่าหากเสด็จเข้าไปพร้อมกันทุกพระองค์ จะเป็นเหตุให้ทุกข์โศกสาหัสจนระงับมิได้ จึงเสด็จเข้าสู่พระอาศรมแต่พระองค์เดียวก่อน พอทุเลาโศกลงบ้างแล้ว จึงจะให้ พระนางผุสดีและสองพระกุมาร ตามเสด็จเข้าไป

แม้กระนั้น เมื่อทั้งสามพระองค์เสด็จเข้าไปในพระอาศรม พระนางมัทรีซึ่งมิอาจทรงหวังได้เลยว่า จะได้พบสองพระกุมารอีก ครั้นได้ทรงพบกัน จึงต่างกันแสงพิรี้รำพัน ทั้งเศร้าโศรกและยินดี จนข่มพระทัยไว้มิได้
ก็สลบสิ้นสติสมปฤดี ณ ที่นั้นทั้งสามพระองค์

ฝ่าย พระเจ้ากรุงสญชัย พระนางผุสดีและพระเวสสันดร ทอดพระเนตรเห็นเช่นนั้น ทรงกลั้นโศกมิได้ กันแสงแล้วสลบสิ้นสติสมปฤดีไปเช่นกัน เหล่าพระสนม และข้าราชบริพารก็ล้วนโศกศัลย์ล้มสลบตามกันไปเหตุครั้งนั้น ทำให้แผ่นพสุธาไหวทั่วทั้งพื้นพิภพ พระอินทรเทพ ทรงทราบจึงทรงแก้เหตุวิกฤติที่อุบัติขึ้น ทรงดลบันดาลให้ฝนโบกขรพรรษตกลงมา ณ ที่นั้น

กษัตริย์ทั้ง ๖ พระองค์ และผู้คนทั้งหลายต่างฟื้นคืนสติโดยทั่วกันนั่นเป็น ฝนโบกขรพรรษ ที่เคยตกมาสมัยก่อนพุทธกาลที่ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสเล่าโปรดพระอรหันตสาวก อันเป็นพระพุทธปรารภเรื่อง พระเวสสันดร

อานิสงส์การบูชากัณฑ์ฉกษัตริย์

ผู้บูชากัณฑ์ฉกษัตริย์ จะได้เป็นผู้เจริญด้วยพร 4 ประการ คือ อายุ วรรณะ สุขะ พละ ทุกๆชาติแล