ศีล ๓๑๑ ข้อ ของภิกษุณี

ศีลของภิกษุณี มี ๓๑๑ ข้อ เป็นของภิกษุณีแท้ ๆ เพียง ๑๓๐ ข้อ ส่วนอีก ๑๘๑ ข้อ นำมาจากศีล ๒๒๗ ข้อของภิกษุ เหตุที่นำมา ๑๘๑ ข้อ ก็เพราะได้เลือกเฉพาะที่ใช้กันได้ทั้งภิกษุและภิกษุณี อันใดที่เป็นของเฉพาะภิกษุแท้ๆ ก็ไม่นำมาใช้สำหรับภิกษุณี

ศีลของภิกษุณี แบ่งออกเป็นหัวข้อใหญ่ได้ ๗ หัวข้อ คือ

๑. ปาราชิก ๘ ข้อ เมื่อต้องเข้าแล้ว ทำให้ขาดจากความเป็นภิกษุณี ของภิกษุณีแท้ๆ มี ๔ ข้อ อนุโลมตามของภิกษุ ๔ ข้อ
ดังนั้น ปาราชิกของภิกษุณี จึงมี ๘ ข้อ ได้แก่

๑) ห้ามเสพเมถุน คือร่วมเพศกับบุรุษโดยที่สุดแม้กับสัตว์ดิรัจฉานตัวผู้
๒) ห้ามลักทรัพย์มีมูลค่า ตั้งแต่ ๕ มาสก ขึ้นไป
๓) ห้ามฆ่าคนหรือชักชวนให้คนฆ่าตัวตาย
๔) ห้ามอวดอุตตริมนุสสธรรมที่ไม่มีในตน (คือ ธรรมยวดยิ่งของมนุษย์, ธรรมล้ำมนุษย์ ได้แก่ ฌาน วิโมกข์ สมาธิ สมาบัติ มรรค ผล นิพพาน)
๕) ห้ามกำหนัดยินดี การลูบ การคลำ การจับ การต้อง การบีบ ของชายผู้มีความกำหนัด เบื้องบนตั้งแต่ใต้รากขวัญ (ไหปลาร้าหรือหลุมคอ) ลงไป เบื้องต่ำตั้งแต่เข่าขึ้นมา
๖) ห้ามปกปิดอาบัติปาราชิกของภิกษุณีอื่น (คือต้องโจทด้วยตนเอง หรือบอกแก่หมู่คณะ)
๗) ห้ามเข้าพวกภิกษุที่สงฆ์ขับจากหมู่ (สงฆ์ตักเตือน เมื่อไม่เชื่อฟัง จึงสวดประกาศตักเตือนชี้แจง ถ้าสวดครบ ๓ ครั้ง ยังไม่ละเลิก ต้องอาบัติปาราชิก)
๘) ห้ามยินดี การที่บุรุษผู้กำหนัด ๑. จับมือ ๒. ให้บุรุษจับชายผ้าสังฆาฏิของตน ๓. ยืนเคียงคู่กัน ๔. สนทนาด้วย ๕. ไปสู่ที่นัดหมายกัน ๖. ยินดีการที่บุรุษมาหาตามนัด ๗. เดินตามเข้าไปสู่ที่ลับตาด้วยกัน และ ๘. ทอดกายเพื่อเสพอสัทธรรมกับบุรุษผู้กำหนัด เมื่อทำครบ ๘ อย่างเป็นปาราชิก

๒. สังฆาทิเสส ๑๗ ข้อ เมื่อต้องเข้าแล้วต้องประพฤติมานัต ๑๕ วัน (คือ ๑ ปักษ์) ในสงฆ์ ๒ ฝ่ายคือ ทั้งภิกษุสงฆ์และภิกษุณีสงฆ์ กล่าวคือต้องประจานตัวเอง แก่สงฆ์ทั้ง ๒ ฝ่าย และตลอดเวลา ๑๕ วันนั้นต้องเสียสิทธิหลายอย่าง ของภิกษุณีแท้ๆมี ๑๐ ข้อ นำของภิกษุมาใช้ ๗ ข้อ

๓. นิสสัคคิยปาจิตตีย์ ๓๐ ข้อ เมื่อต้องเข้าแล้วต้องสละสิ่งของ ของภิกษุณีแท้ ๆ มี ๑๒ ข้อ นำของภิกษุมาใช้เพียง ๑๘ ข้อ

๔. ปาจิตตีย์ เมื่อต้องเข้าแล้วเพียงแต่แสดงเท่านั้น ไม่ต้องสละสิ่งของรวม ๑๖๖ ข้อ เป็นของภิกษุณีโดยตรง ๙๖ ข้อ นำของภิกษุมาใช้ ๗๐ ข้อ

๕. ปาฏิเทสนียะ เมื่อต้องเข้าแล้วต้องแสดงรวม ๘ ข้อ ไม่ซ้ำกับของภิกษุเลย อาบัติปาฏิเทสนียะของภิกษุณีเนื่องด้วยการขอของบริโภคทั้ง ๘ ข้อ

๖. เสขิยะ ระเบียบมารยาทที่ต้องศึกษารวม ๗๕ ข้อ เป็นการนำของภิกษุมาใช้ทั้ง ๗๕ ข้อ

๗. อธิกรณสมถะ ๗ ข้อ วิธีระงับอธิกรณ์ เป็นการนำของภิกษุมาใช้ทั้งหมด

เมื่อแบ่งศีลหรือสิกขาบทของภิกษุณีโดยตรง (ยกเว้นปาราชิก ๔ ข้อ ที่อนุโลมตามภิกษุด้วย) ตามลักษณะของเรื่องได้ ๑๐ เรื่องด้วยกัน คือ

๑. บุรุษเพศและกามคุณ
๒. ทรัพย์สินและลาภผล
๓. การประทุษร้ายต่อชีวิตและร่างกาย
๔. ความประพฤติผิดทางวาจา
๕. การรักษาความสามัคคีในสงฆ์
๖. การรักษาเกียรติของสงฆ์
๗. ความประพฤติปฏิบัติทั่วไป
๘. ที่อยู่และเครื่องใช้
๙. กิจการบวชของภิกษุณี
๑๐. กิจที่ต้องสัมพันธ์กับภิกษุสงฆ์

ที่มา : src.ac.th